In Herent gingen een duo- en solopraktijk de uitdaging aan om samen te evolueren naar een interdisciplinaire eerstelijnspraktijk, met bijzondere aandacht voor kwaliteitsmanagement op het vlak van praktijkorganisatie en dienstverlening. Ook een jongere collega die een collega met pensioen opvolgde, kwam erbij. In dit artikel wordt geschetst welke weg ze de afgelopen twee jaar hebben afgelegd en wat de sleutelelementen zijn voor succes.

In Vlaanderen zijn huisartsenpraktijken in volle evolutie. Het intenser gaan samenwerken met huisartsen onderling maar ook met andere disciplines is een zeer belangrijke trend.

In deze eerste onderzoeksfase willen we nagaan wat de kritische kwaliteitskenmerken zijn waaraan een goed werkende wachtdienst ‘in de toekomst’ moet voldoen. We willen een instrument ontwikkelen dat de activiteiten van de huisartsenwachtdienst kan evalueren. Dit in het kader van de ondersteuning van huisartsenkringen in hun opdracht als ‘wachtdienstorganisator’.

Via de introductie van een zorgcoördinator in een zorgregio kan een veranderingsproces op gang gebracht worden met als doel tot een sterker geprofileerde en professioneel georganiseerde eerste lijn te komen. Deze hypothese werd uitgetest in een onderzoeksproject dat in de zorgzone Halle van oktober 2003 tot september 2004 liep. De ervaringen werden gebundeld in een ‘generiek scenario’ voor veranderingsmanagement in de eerste lijn, dat ook in andere regio’s kan worden toegepast.

Doorgaans wordt aangenomen dat het samenbrengen van mensen in een team ook betekent dat die mensen in staat zijn om in dat team optimaal te functioneren. Maar zo werkt het niet. Voor een doeltreffende samenwerking moeten tal van voorwaarden ingevuld zijn [zie ook themanummer Huisarts en Samenwerking, Huisarts Nu 2003;(32)1]. Dit exploratief onderzoek ging na of er een lineair verband bestaat tussen de graad van ‘interdependentie’ (onderlinge samenhang tussen teamleden) en de effectiviteit van de samenwerking. Hiervoor werden vier praktijkvormen onder de loep genomen.

De meeste huisartsen beseffen het nut en de voordelen van samenwerken. Maar welke randvoorwaarden zijn er nodig om van samenwerking een succes te maken? In opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid werd in 2001 een 200-tal huisartsen hierover bevraagd. Een forfaitair betalingssysteem voor de niet-prestatiegebonden taken wordt door 63,6 % van hen als essentieel geacht om goed te kunnen samenwerken. Ook logistieke ondersteuning, degelijke infrastructuur, geregeld overleg, goede taakafspraken, gemeenschappelijke visie en doelstellingen rond huisartsengeneeskunde en praktijkvoering en ten...

Steeds meer huisartsen opteren om samen te werken met collega’s. Die beslissing wordt bepaald door een heleboel factoren. Dit betekent ook dat een alsmaar groter deel van de beroepsgroep in een nieuwe werksituatie terechtkomt. Het is van belang dat samenwerkende huisartsen hun manier van 'samen-werken' regelmatig onder de loep nemen en eventueel bijsturen. Dit artikel beschrijft een praktisch leerinstrument dat huisartsen kan helpen bij de evaluatie van de manier waarop zij onderling met elkaar werken.

Beslissen om de stap naar samenwerking te zetten is één ding, maar hoe begin je er nu aan? Dit tienstappenplan is het resultaat van groepsgesprekken, enquêtes, opleidingen en vroeger onderzoek over samenwerking en vormt een praktisch instrument voor de huisarts die wil samenwerken. Naast de beschrijving van de verschillende te volgen procedures, geeft dit stappenplan ook tips voor een betere realisatie van de doelstellingen.

Is samenwerking een thema dat huisartsen echt bezighoudt? Hoe denken zij erover en welke maatregelen moet de overheid nemen om samenwerking voor hen aantrekkelijk te maken? Via brainstormingsessies werd nagegaan wat er bij huisartsen in het veld leeft. Naast de vele drempels benadrukten de in ons onderzoek betrokken huisartsen dat zij wel bereid zijn de stap naar samenwerking te zetten. Maar met alleen een positieve ingesteldheid van de huisarts komt men er echter niet. Ook de overheid draagt een zeer grote verantwoordelijkheid wil samenwerking ingang vinden bij de beroepsgroep in de eerste...

Op de eerste lijn worden steeds meer groepspraktijken, associaties en samenwerkingsverbanden opgericht. Hierbij komen heel wat aspecten kijken: welke visie heeft de groep op de praktijk, hoe verloopt de communicatie, hoe richt men de praktijk in, wat zijn de financiële en juridische complicaties,... ? Vanuit verschillende disciplines (organisatiepsychologie, bedrijfseconomie, geneeskunde,...) moeten hiervoor oplossingen worden gezocht. Sinds een drietal jaar is het Interuniversitair Centrum voor Huisartsenopleiding (ICHO) bezig met het uitwerken van een opleidingspakket over deze verschillende...